10 grudnia 2007
Kto wie jak to na Kubie działa może uniknąć niemiłych przeżyć ...albo zwyczajnie nadmiernych wydatkow :) Oficjalną walutą jest oczywiście kubańskie peso (peso cubano zwane potocznie moneda nacional). Ale Fidel stara się, żeby to turystów nie interesowało. Bo walutą, którą powinni się przyjezdni posługiwać jest peso wymienialne (peso convertible).
Peso cubano (CUP) jest dla Kubańczyków. Peso convertible (CUC) jest dla turystów. Czyli za wszelkie usługi, które są skierowane do turystów zapłacimy peso wymienialnym, Kubańczycy płacą swoją walutą narodową za usługi i artykuły dla nich przeznaczone. Przynajmniej teoretycznie.
Po co takie dziwne podziały? Peso wymienialne zostało wprowadzone kilka lat temu jako substytut dolara amerykańskiego. Dolara nie używa się obecnie do transakcji gotówkowych. Za wszystkie usługi turystyczne oraz w sklepach dewizowych płaci się wymienialnym peso. Ale miejscowi i tak nazywają je dolarem. Bo w takich transakcjach 1 CUC = 1 dolar. Natomiast wszelka wymiana dolara na peso i na odwrót obciążona jest obciążona podatkiem. Tak więc płacąc dolarami lub kartą kredytową (bo taka transakcja przeliczana jest w dolarach) zapłacimy kwotę w peso convertible x 1,1124, czyli ponad 10% więcej niż powinniśmy.
Czyli w peso convertible de facto funkcjonuje jak dolar, z tym, że poza Kubą nie ma żadnej wartości.
Peso wymienialnym płacimy za wypożyczenie samochodu, benzynę, w wielu restauracjach, barach, również przeznaczonych dla Kubańczyków, hotelach, resortach turystycznych, sklepach dewizowych (zrzeszonych na Kubie w sieci Tiendas Panamericanas) itd. Jako obcokrajowcy zapłacimy też w CUC za wstęp do muzeów i rozmaitych atrakcji, jak np. parki narodowe. Wiekszość z nich ma zwykłe ceny w peso kubańskich, zwykle dużo niższe niż te w CUC, ale obowiązują one tylko Kubańczyków.
Inne artykuły czy usługi luksusowe/turystyczne są dostępne tylko w peso convertible co oznacza, że Kubańczyk musi tak samo słono zapłacić za wynajem samochodu, nocleg w 'turystycznym' hotelu czy za obiad w restauracji. W praktyce - ze względu na cenę - nie stać go na takie luksusy.
Kubańskie peso ma niską wartość, kurs jego jest ustalany sztucznie, stale wynosi 1CUC = 25CUP. Dodatkowo średnia pensja wynosi na Kubie około 400 peso kubańskich, a więc około 16 dolarów.
Osobliwe jest też to, że na Kubie 2 + 2 może równać się ...5 :) Kubańczycy dla uproszczenia liczą, że 0,10 CUC = 2 CUP podczas gdy w rzeczywistości przecież 0,10 CUC = 2,5 CUP. Zatem 2 x 0,10 CUC (czyli 2 x 2,5 CUP) = 5 CUP.
Za peso kubańskie można kupować w zwykłych sklepach (najczęściej pustych, jak u nas za komuny), opłacać komunikacje miejską, jeść jak Kubańczyk w ulicznych barach prowadzonych przez Kubańczyków itd.
Dlatego jesli chcemy zaoszczędzić warto postarać sie o kubańskie peso i kupować w zwykłych miejscach. Jeśli nam zabraknie tej waluty - Kubańczycy chętnie przyjmują zapłatę w peso wymienialnym, trzeba się tylko liczyć z tym, że mogą nie mieć reszty, więc najlepiej mieć odliczoną kwotę. Poza tym kupując prywatnie od Kubańczyka można się czasem targować, także np. cenę kwatery prywatnej, posiłku w prywatnym domu, wyrobów pamiątkowych itd.
Miejscowi oczywiście doceniają wartość dolara, więc pamiątki lub przedmioty w drugim obiegu sprzedają w CUC. Ale za te o mniejszych kwotach można dogadywać się o zapłatę w peso kubańskich.
Trzeba też pamiętąć, że na Kubie bankomaty są rzadkością, jednak w każdym większym mieście powinien być przynajmniej jeden, zwykle przy biurze CADECA. Na pewno jest ich kilka na ulicy Obispo w biurze CADECA w Hawanie. Widziałam również bankomat w Baracoa przy punkcie CADECA. Bankomaty obsługują jedynie karty kredytowe, np. Visa czy MasterCard, ale nie obsługują kart płatniczych typu np. Visa Electron lub Maestro. Można tam oczywiście również wymienić gotówkę. Karty kredytowe ani płatnicze nie są akceptowane jako środek płatniczy, płaci sie wyłącznie gotówką (choć możliwe, że karty akceptowane są w hotelach lub resortach turystycznych, ale w nich nie miałam okazji przebywać).
CEDEKA to sieć kubańskich kantorów wymiany walut i tam lub od razu na lotnisku najlepiej wymieniać pieniądze. Nigdy nie należy wymieniać pieniędzy na ulicy, zwłaszcza od przypadkowych osób. Oszuści wykorzystują zamieszanie związane z kilkoma rodzajami walut funkcjonujących na wyspie i naciągają turystów oferując wymianę po rzekomo korzystniejszym niż w kantorach przeliczniku. Najlepiej zatem dokładnie zapoznać się przed wyjazdem jak wyglądają poszczególne banknoty i wymieniać walutę tylko w kantorze lub banku.
Podsumowując lepiej zabrać ze sobą gotówkę niż polegać na karcie kredytowej. Nie opłaca się też brać ze sobą dolarów (ze względu na podatek, ktory opisałam powyżej). Najlepiej mieć Euro lub funty brytyjskie. Oprócz tego wymienia się również dolary kanadyjskie i chyba dolary australijskie oraz jeny, ale tego nie jestem pewna.
Ceny w sklepach, stoiskach i barach kubańskich:
Obiad w barze: 20-22 CUP (zwykle wieprzowina, ryż z fasolą + jakieś warzywka)
Kanapka na ulicy (bułka + pieczona wieprzowina): 5 CUP (choć w Hawanie nawet 10 CUP)
Kanapka na ulicy (bułka + pasta mięsno-warzywna): 2-3 CUP
Ananas: 8-12 CUP
Wielka kiść bananów: 20 CUP
Napój orzeźwiający: 1-2 CUP
Mała kawa: 1 CUP
Bilet na prom ze Starej Hawany do Casablanca: 0,10 CUP
Bilet na autobus (camello) w Hawanie: 0,20 CUP
Lokalny rum 0,7cl: 50-70 CUP
Ceny w sklepach dewizowych, usługach turystycznych, restauracjach:
Kwatera prywatna: 20-25-30 CUC za pokój (max 2 osoby dorosłe + 1 dziecko)
Obiad w paladarze (restauracji w prywatnym domu): 8 CUC
Mojito: 1,5-3 CUC
Obiad na kwaterze prywatnej: od 4 CUC (Baracoa) do 8 CUC (Hawana, Trinidad)
Śnidanie na kwaterze prywatnej: 1-3 CUC
Wstęp do Parku Narodowego Turquino: 10 CUC
Wstęp do Muzeo de la Revolución w Hawanie: 5 CUC
Woda mineralna 5 litrów: 1,90 CUC
Kawa: 0,35-0,60 CUC (choć w barach przy autostradzie nawet 1 CUC)
Biały Havana Club 1l: 5,20 CUC